Wijktuin De Alphense Wetering

De Groene vinger

Beheerder Wijktuin

Pompoentaart

door


Ingrediënten: 250 gram pompoenpuree, 110 gram appelmoes, twee eieren, twee eetlepels Maple Syrup of Diksap, 200 gram meel (haver of spelt), één eetlepel kaneel, 1 eetlepel koek- en speculaaskruiden, 2 eetlepels Baking soda of Bakpoeder, 1,5 eetlepel rozijnen, handje noten, pompoenpitten en handje noten (voor garnering).
Recept: verwarm de oven voor op 170 graden, meng de droge ingrediënten in een kom (behalve de rozijnen), schenk de natte delen bij de droge delen, roer door met een lepel, voeg de rozijnen toe en roer deze met een spatel er doorheen, vet een bakvorm in, doe alles in de bakvorm, strooi de pompoenpitten en noten op de bovenkant, van de cake, bak de taart op een rooster gedurende 50 minuten, laat de cake goed afkoelen, daarna kun je de cake in plakken snijden.

Pompoen-Linzensoep

door

Recept voor zes personen:

100 gram rode linzen, 1 ui, 2 tenen knoflook, 350 gram pompoen (1 kleine pompoen)

1 wortel, 1 stengel selderij, stukje gember, olijfolie, 4 tl. Paprikapoeder

4 tl. gemalen komijn, 2 tl. kerriepoeder, 1-1,5 liter bouillon (van blokjes of zelf gemaakt)

Peterselie of andere groene kruiden

Materialen:

Snijplank, mes, dunschiller, rasp, soeppan, pollepel, staafmixer, soeplepel

Bereiding:

  • Was de linzen.
  • Schil de ui en knoflook en snijd ze fijn.
  • Snijd de pompoen en selderij in stukjes. Schil de wortel en snijd ook in stukjes.
  • Rasp de gember.
  • Verhit de olie in een soeppan en fruit de ui glazig.
  • Voeg de knoflook, pompoen, wortel, selderij en gember toe en bak mee.
  • Voeg de paprikapoeder, komijn, kerriepoeder, linzen en bouillon toe en laat op een zacht pitje ongeveer 30 minuten koken.
  • Pureer de soep met de staafmixer. Schep in kommen en garneer met peterselie.

Bestuiving pompoenen

door

Pompoenen kunnen elkaar over grote afstand bestuiven. In de wijktuin hebben we twee soorten pompoenen op grote afstand van elkaar staan. Toch kunnen ze elkaar bevruchten. Links een groene pompoen, rechts de oranje en in het midden een gemengde nakomeling van de twee soorten.

Pompoenfeest

door

Op zaterdag 21 oktober 2023 kwamen veel vrijwilligers en oogstaandeelhouders tijdens het pompoenfestival een pompoen op de wijktuin oogsten. Vrijwilliger Hans Verwegen vertelde onder meer over kruisbestuiving bij pompoenen. Hij zette zijn verhaal kracht bij met verschillende soorten pompoenen uit de wijktuin. Het festijn werd afgesloten met pompoensoep, broodjes, perilla/shisopesto, kruidenboter en andere lekkernijen van de vrijwilligers.

“Er is een grote variatie van pompoenen op de tuin. Dat is bijzonder, want we hebben maar drie pompoenrassen geplant: een kogelvormige witte Spaghetti, een eikelvormige oranje en een plattere met groene schil.”, aldus Hans. “Het is een echte herfstoogst met een mix van kleuren en vormen. Blijkbaar is er kruibestuiving opgetreden, met als vader de groene, en als moeder de oranje pompoen!” Hij zag zelfs producten die het gevolg zijn van een kruising tussen een pompoen en een courgette, die onder hetzelfde geslacht vallen (Cucurbita, Latijns voor pompoen-achtige). “Dat levert verrassende vruchten op”.

Meer informatie over een aantal soorten
1 Cucurbita Moschata (ezelsbrug: muskaatachtig)
Subtropisch, denk maar aan de grote muskaatpompoen uit Zuid-Europa of in Surinaamse winkels. Ook de flespompoen hoort hierbij. Moeilijk in Nederland te telen, maar het gaat wel steeds beter. Is nog niet in onze wijktuin geprobeerd. Komt, indien warm geteeld, vaak het beste uit smaakproeven. Wel schillen!

2 Cucurbita Pepo (ezelsbrug: de Halloween pipo pompoen valt hieronder)
Hier vallen de Halloween pumpkin en de spaghettipompoen onder, maar ook courgette. Courgette wordt jong, onrijp geoogst en zou je een zomerpompoen kunnen noemen. In Amerika worden bijna alle Cucurbita onderverdeeld in summer squash en winter squash. Grappig is dat de Amerikanen alleen het Halloween type Pumpkin noemen en de rest altijd squash. Twee spaghettipompoenen in de wijktuin zijn niet wit, maar groen gestreept; mogelijk hebben ze een courgette als papa?

3 Cucurbita Maxima – (de reuzenpompoen valt hieronder)
Dit zijn pompoenen die goed in een koeler klimaat geteeld kunnen worden. Ze maken vrij grote bladeren en de vruchten groeien vaak aan ranken. Ze hebben een goede smaak en zijn lang te bewaren. Zaad werden al eind 1800 commercieel over de wereld verhandeld en daarna met name in Japan verbeterd door selectie op kleine vruchten en kruising/veredeling op smaak. Pas 60-70 jaar geleden kwamen deze groene en oranje Japanse rassen naar Europa en wel met de founders van de macrobiotiek. De biodynamische landbouw (merk Demeter), pikte de teelt eind jaren 60 al op. De Europese bio-wereld koos vooral de kleine oranje en noemde die in Duitsland Hokkaido Bio pompoen. In Frankrijk potimarron, een samenvoeging van potiron en marron- de tamme kastanje. Ook vanwege de smaak. In Nederland koos pionier AH vanaf eind jaren 90 voor de simpele benaming biologische pompoen, en dat is zo gebleven. Veruit het grootste deel van de pompoenen in ons land wordt biologisch geteeld. Ter vergelijking: van de andere groenten is dat 5% . In Japan zelf wordt vooral de groene pompoen (kabocha) verkocht. In Europa is die alleen in Italië populair. Dit jaar is groen bij ons voor het eerst geteeld naast de koepelkas. Kabocha is wat sterker van smaak (kastanje) en vaster.

Tips schil en snijden
Google op “kabocha”, dat levert veel recepten op. Simpel bakken in olie, beetje vocht erbij en even laten sudderen. Ook van de groene kun je de schil eten, wratten en gele (lig)plekken wellicht wegsnijden.
Pas zowel bij oranje als groen bij doorsnijden goed op, vanwege de harde schil. Makkelijker snijden? Even – 2 minuten – zacht laten worden in de magnetron en dan pas het mes erin.

Bewaren
Bij een droge steel en bewaring op schuurtemperatuur kun je pompoen enkele maanden bewaren. De oranje tot Kerst en de groene soms zelfs tot Pasen. De vrucht blijft ademen en zet daarbij zetmeel om in suikers; ofwel ze worden nog zoeter!
De zaden kun je thuis drogen en volgend jaar gebruiken. De kastanjevormige oranje en in iets mindere mate de groene zijn hiervoor het meest geschikt.

Schenking perenbomen

door


Op 25 maart 2023 hebben we in het kader van 100xTrees4Life met de Soroptimisten Club Alphen aan de Rijn vijf perenbomen geplant. Wereldwijd vieren de Soroptimisten hun 100 jarig bestaan en dat doen zij door bomen te planten, zowel internationaal als nationaal. Thema: ‘Planting trees for a brilliant future’. 100xTrees4Life is de naam van het landelijk project. Met het landelijk project wordt de wereld een beetje mooier, in Nederland maar ook in Ghana.

Teeltschema 2023

door

Ieder jaar maken we een nieuw teeltschema voor de groenten in de moestuin. De zaden kopen we via Velt. Velt is de Vereniging voor ecologisch leven, koken en tuinieren. Al meer dan 45 jaar promoten zij in België en Nederland een duurzaam leven in huis, tuin en keuken.

In de moestuinwereld is een rotatie van gewassen gebruikelijk. Door dit basisschema te volgen staan de families van gewassen maar één keer per zes jaar op dezelfde plek. Dit voorkomt uitputting van de grond en de meeste plagen en ziekten. Verder laat ieder gewas iets achter wat de opvolger in het volgende teeltseizoen weer kan gebruiken.

De volgorde is: aardappel, peulgewas, koolgewas, bladgewas, vruchtgewas en tot slot wortelgewas. Ons teeltschema is op dit principe gebaseerd.

Teeltschema 2023, bron: Carla Glorie